Jeśli wiesz już, czym jest obowiązek alimentacyjny, to następną istotną kwestią jest ustalenie, kogo on dotyczy.
Art. 128 k.r.o. stanowi, że obowiązek alimentacyjny obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo. Krewnymi w linii prostej są osoby, z których jedna pochodzi od drugiej, natomiast krewnymi w linii bocznej są osoby, które pochodzą od wspólnego przodka, a nie są krewnymi w linii prostej (art. 617 § 1 k.r.o.). Zatem krewnymi w linii prostej będą przykładowo ojciec i syn, ponieważ syn pochodzi od ojca. Tak samo krewnymi w linii prostej będą babcia i wnuk, ponieważ wnuk pochodzi od swoich rodziców, a jedno z rodziców pochodzi od babci. Brat z siostrą będą natomiast krewnymi w linii bocznej, ponieważ nie będzie pomiędzy nimi relacji takiej, że jedno pochodzi od drugiego, natomiast będą mieć wspólnych przodków, czyli rodziców; w pewnych sytuacjach wspólnym przodkiem będzie tylko jeden z rodziców. Taka sama relacja pokrewieństwa w linii bocznej zachodzić będzie pomiędzy kuzynami (bliższymi lub dalszymi) bądź pomiędzy wujkiem i siostrzeńcem. W tym ostatnim przypadku wspólnymi przodkami będą rodzice wujka i dziadkowie siostrzeńca. Jak jednak wyraźnie wynika z art. 128 k.r.o., w odniesieniu do krewnych w linii bocznej obowiązek alimentacyjny istnieje tylko pomiędzy rodzeństwem.
Obowiązek alimentacyjny występuje także pomiędzy małżonkami, którzy – co oczywiste – nie są krewnymi. Istnienie tego obowiązku wywodzi się z normy zawartej w art. 27 k.r.o. Wzajemny obowiązek alimentacyjny ciąży także na małżonkach po rozwiązaniu małżeństwa przez rozwód, unieważnieniu małżeństwa oraz orzeczeniu separacji. Obowiązek alimentacyjny pomiędzy małżonkami rozwiedzionymi został uregulowany w art. 60 k.r.o. Powyższy przepis znajdzie odpowiednie zastosowanie co do osób, wobec których związek małżeński został unieważniony bądź orzeczono separację, a to na mocy odesłań zawartych odpowiednio w art. 21 k.r.o. oraz art. 614 § 4 k.r.o.
Zdarzeniem prawnym, które rodzi obowiązek alimentacyjny, jest również przysposobienie dziecka. Jak wynika bowiem z art. 121 § 1 k.r.o., przez przysposobienie powstaje między przysposabiającym a przysposobionym taki stosunek, jak między rodzicami a dziećmi. Należy w tym miejscu zwrócić jedynie uwagę na fakt, iż przysposobienie może przybrać także formę tzw. przysposobienia niepełnego. Art. 124 § 1 k.r.o. stanowi, iż skutki przysposobienia niepełnego polegają wyłącznie na powstaniu stosunku między przysposabiającym a przysposobionym; jednakże i w tym wypadku skutki przysposobienia rozciągają się na zstępnych przysposobionego.
autor: Adwokat Marek Skrzyszowski
edytor: Adwokat Łukasz Krupski
sporządzono 01.12.2013 r., edytowano 14.02.2021 r.
